غار اسپهبد خورشید، بزرگترین طاق سنگی طبیعی

تین نیوز

در منطقه ای نزدیک به سوادکوه البرز، درون طاقی طبیعی، دژی پرافتخار به نام اسپهبد خورشید واقع شده است که با ساختار بی نظیر و منحصر به فردش در جهان، بزرگ ترین قوس طبیعی را تشکیل می دهد. این اثر تاریخی، یکی از شگفت انگیزترین غارهای باستانی و تاریخی ایران به شمار می رود و تنها غار و دژ در دنیاست که از این حجم و معماری عظیم و بی نظیر برخوردار است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

غار اسپهبد و افرادی که در آن مستقر شده اند، در رخدادهای سرنوشت ساز در باورهای برخی مردم و مورخین جایگاه خاصی دارد. از لحاظ قدمت تاریخی و ابعاد و معماری، این دژ پر اهمیت ترین سنگر نظامی تاریخ ایران و آخرین پناهگاه مقاومت ایرانیان در برابر لشکر اعراب بوده است.

دیوار سنگی و ساروجی ایستاده در برابر غار، تا ورودی آن ادامه دارد و یادگاری از دوران ساسانیان است. در مقابل غار، پرتگاهی مرتفع قرار دارد که ورود به آن بسیار مشکل است. داخل غار اتاق هایی وجود دارد که قدمت ساخت آن ها به دوران ساسانیان باز می گردد. برای مقاومت به مدت طولانی در قدیم، وجود آب آشامیدنی در غار، امری ضروری بوده.

تاریخچه غار اسپهبد خورشید

در سال ۷۶۱ میلادی، خاندان گاوبارگان تحت حکومت اسپهبد خورشید، نوهٔ اسپهبد فرخان بزرگ، قرار داشت. در همین زمان، مهدی پسر منصور عباسی حاکم ری شد و تصمیم گرفت پس از سال ها مازندران را به تصرف اعراب دراورد. مهدی از در دوستی با اسپهبد خورشید درآمد، برای او هدایایی ارسال کرده و به این بهانه از او اجازه گرفت تا لشکریانش برای رفتن به خراسان از راه دریا از تنگه رود طالار عبور کنند. اسپهبد خورشید فریب خورد و اجازه عبور را داد. مهدی، دو سپاه را از گرگان و شاه کوه به آمل فرستاد و آن را تصرف کرد. در این میان، اسپهبد خورشید همسر، دختران و ثروتش را در یک غار مخفی کرد و برای تهیه سپاه به دیلمستان رفت.

سپاه اعراب به مدت سه ماه در پایین غار بودند و به دنبال یافتن چاره ای برای نفوذ به داخل غار بودند. سرانجام اعراب با مسموم کردن چشمه های آب غار، همسر و دختران اسپهبد خورشید را به قتل رسانند. در هنگام بازگشت با پنجاه هزار سپاهی و شنیدن شایعه اسارت همسر و فرزندانش، اسپهبد خورشید خودکشی کرد.

ساختار غار اسپهبد

غار اسپهبد خورشید در منطقه کوهستانی مازندران، دارای معماری دفاعی منحصر به فردی است که در دوران ساسانی ساخته شده است. این ساختمان شبکه ای پیچیده از آبراه های پنهان و مخازن ذخیره آب منحصر به فرد دارد که به دژ مستحکم این منطقه مرتفع منتهی می شود. غار دارای یک تالار ساده با سقف ۸۰ متر مربع است و دهانه آن یکی از بزرگ ترین دهانه های طبیعی در جهان است. ورود به پرتگاه ترسناکی که در مقابل غار واقع شده، مشکل خواهد بود. این غار دارای اتاق هایی است که قدمت شان به دوران ساسانی باز می گردد. در سمت چپ غار، قلعه ای چهار طبقه از سنگ و ملات ساخته شده که به عنوان شاهکار معماری زمان خود شناخته می شود. در سمت راست غار، سنگرها و ساختمان های دفاعی بی شماری ساخته شده که همه آن ها پس از قرن ها محکم و سالم باقی مانده اند. این دو قسمت از طریق یک معبر ساخته شده از سنگ و ملات به هم متصل شده اند.

 

 

بهترین زمان سفر

بهترین فصل برای بازدید از غار اسپهبد خورشید در مازندران، به دلیل موقعیت جغرافیایی آن، فصل تابستان است. با این حال، در صورت قصد سفر به این منطقه در فصول خنک سال مانند بهار و پاییز، بهتر است لباس گرم به همراه داشته باشید.

جاذبه های اطراف غار

مکان ها و جاذبه های گردشگری و دیدنی نزدیک غار اسپهبد خورشید در مازندران عبارتند از: کاروانسرای گدوک (فاصله ۲۸.۵ کیلومتری)، دریاچه شورمست (فاصله ۲۲.۳ کیلومتری)، قلعه کنگلو (فاصله ۱۸.۵ کیلومتری)، آبشار ورسک (فاصله ۱۵.۴ کیلومتری)، پل ورسک (فاصله ۱۵.۴ کیلومتری) و  کلیسای سرخ آباد (فاصله ۹ کیلومتری)

دسترسی به غار اسپهبد

همانطور که اشاره شد، غار اسپهبد خورشید یکی از جاذبه های گردشگری محبوب و بی نظیر در ایران است. این غار در ناحیه دوآب، در شهرستان سوادکوه استان مازندران واقع شده و در کنار رودخانه دوآب در دل طبیعتی دلنشین و بکر قرار دارد.

برای رسیدن به این محل، باید ابتدا وارد جاده دماوند شده و از آنجا به سوی فیروز کوه حرکت کرده و پس از عبور از فیروز کوه، در ادامه مسیر از ورسک و کلیسایی به نام اوریم رودبار گذر کرده و سپس در جهت راست، یک خروجی قرار دارد که به طور مستقیم شما را به خطیر کوه و غار اسپهبد خورشید می رساند.

وجود غار اسپهبد در این منطقه، به عنوان یکی از دیدنی های گردشگری و تاریخی، باعث شده تا هر ساله گردشگران زیادی به این منطقه سفر کنند تا این اثر تاریخی و فرهنگی را با نزدیکی بیشتر بشناسند و از زیبایی های طبیعی این منطقه لذت ببرند.

کلام آخر

غار اسپهبد خورشید در استان مازندران، ایران، در مسیر جاده فیروزکوه قرار دارد. این غار دارای بزرگ ترین قوس ورودی طبیعی در جهان است و اندازه آن ۸۰ در ۱۰۰ متر است. این غار به یک پایگاه دفاعی قوی در دوران ساسانیان (۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی) تبدیل شد و در دوره های بعد قلعه و پایگاه دفاعی طبرستان بود. بر اساس اطلاعات برخی منابع، این غار به عنوان محل پناهی برای خورشید، آخرین فرمانروای طبرستان، در برابر حمله های اعراب مورد استفاده قرار گرفت و پس از چند ماه انتظار و محاصره، با مسموم کردن آب آشامیدنی، به دست عرب ها افتاد.غار اسپهد خورشید به عنوان آخرین قلعه ایرانی ها در مقابل حملات عرب ‌ها شناخته می ‌شود.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید

منبع: تین نیوز

کلیدواژه: سوادکوه گردشگری مازندران غار اسپهبد غار اسپهبد خورشید ساخته شده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۵۰۰۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برخورد دو شراره خورشیدی قوی به زمین

منطقه لکه خورشیدی موسوم به AR ۳۶۶۳ دو شراره خورشیدی قدرتمند را در عرض تنها شش ساعت از یکدیگر شلیک کرد.

به نقل از اسپیس، اولین فوران در شب ۲ مه رخ داد، زمانی که خورشید شراره خورشیدی کلاس X خود را آزاد کرد که قوی‌ترین دسته از شراره‌ها است، باعث خاموشی امواج کوتاه رادیویی در سراسر استرالیا، ژاپن و بخش بزرگی از چین شد.

فوران بعدی در صبح روز ۳ مه رخ داد، زمانی که خورشید یک شراره خورشیدی کلاس M را شلیک کرد که دومین دسته در قدرتمندترین شراره‌هاست.

کیت استرانگ فیزیکدان خورشیدی در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: یک شراره در کلاس X! منطقه لکه خورشیدی AR ۳۶۶۳ به تازگی یک شراره X ۱.۷ تولید کرده است که یازدهمین شراره بزرگ تاکنون در این چرخه خورشیدی است. این یک شراره تکانشی بود که در مجموع حدود ۲۵ دقیقه طول کشید.

منطقه AR ۳۶۶۳ یک منطقه میزبان لکه‌های خورشیدی است که به تازگی ظاهر شده است و کشف شده که دو شراره قدرتمند را در یک فاصله کوتاه شلیک می‌کند.

شراره‌های خورشیدی فوران‌های بزرگ تابش الکترومغناطیسی خورشید هستند که از چند دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشند. این طغیان ناگهانی انرژی الکترومغناطیسی با سرعت نور حرکت می‌کند، بنابراین اثر آن بر سمت روز زمین و بر جو بیرونی آن قابل مشاهده است.

شراره خورشیدی از انفجار بزرگ در جو خورشید به وجود می‌آید و باعث آزاد شدن انرژی در حد یک ششم انرژی خروجی از سطح خورشید در هر دقیقه می‌شود. این پدیده در سایر ستارگان هم دیده می‌شود که به آنها نیز «شراره ستاره‌ای» گفته می‌شود. شراره خورشیدی کلیه لایه‌های سطح خورشید شامل شیدسپهر، تاج خورشیدی و فام‌سپهر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث گرم شدن پلاسما تا چندین میلیون درجه کلوین می‌شود. همچنین باعث سرعت گرفتن الکترون‌ها، پروتون‌ها و یون‌های سنگین تا نزدیکی سرعت نور می‌شود. همچنین اشعه‌ای را تولید می‌کند و لایه‌های الکترومغناطیس را ایجاد می‌کند که شامل کلیه امواج الکترومغناطیس از امواج رادیویی تا اشعه گاما است. شراره‌ها خود را از آزادسازی انرژی مغناطیسی ذخیره‌شده در تاج خورشیدی تغذیه می‌کنند.

در زمان هر دو فوران، لکه انفجاری خورشید رو به زمین بود و یک پرتاب جرم تاجی (CME) می‌توانست حداقل یکی از این شراره‌های خورشیدی را همراهی کند. پرتاب جرم تاجی یک دفع بزرگ پلاسما و میدان مغناطیسی است.

خروج جرم از تاج خورشیدی فورانِ پرجرم از باد خورشیدی و افزایش میدان‌های مغناطیسی است که از تاج خورشید بیرون می‌آید و در فضا منتشر می‌شود. خروج جرم از تاج خورشیدی معمولاً با دیگر پدیده‌های خورشیدی مانند شراره خورشیدی همراه است. این پدیده از مناطق فعال خورشید مانند لکه‌های گروهی خورشید برمی‌خیزد و در بیشینه، روزانه سه بار فوران جرم از تاج خورشید در قالب باد خورشیدی در فضا منتشر می‌شود که سرعت مافوق صوت معادل ۲۵۰ تا ۷۰۰ کیلومتر بر ثانیه دارند و این مقدار در کمینه به یک خروج در هر پنج روز می‌رسد.

بر اساس گزارش پایگاه Spaceweather، اندکی پس از شلیک شراره کلاس X، نیروی هوایی ایالات متحده یک انفجار رادیویی خورشیدی نوع ۲ را گزارش کرد که نوعی سیگنال رادیویی طبیعی منتشر شده توسط گاز لبه جلویی یک پرتاب جرم تاجی است.

نرخ رانش داخل این انفجار نشان دهنده سرعت پرتاب ۹۶۰ کیلومتر بر ثانیه‌ای است. تصاویر تاج نگاری SOHO از آن زمان وجود پرتاب جرم تاجی را تایید کرده است. بخش اعظم آن از شمال سیاره ما عبور خواهد کرد و جناح جنوبی آن در اواخر امروز (۵ مه) یک ضربه چشمگیر به زمین وارد می‌کند.

یک پرتاب جرم تاجی هدایت شده به سمت زمین می‌تواند شبکه‌های برق، شبکه‌های مخابراتی و ماهواره‌ها را مختل کند و فضانوردان را در معرض دوز‌های خطرناک تشعشع قرار دهد.

با این حال، ناظران آسمان از آنها استقبال می‌کنند، چرا که می‌توانند طوفان‌های ژئومغناطیسی را برانگیزند که به نوبه خود نمایش‌هایی بی‌نظیر در قالب شفق قطبی را ارائه می‌دهند.

هنگامی که یک شراره خورشیدی به اندازه کافی قوی شلیک شود، یونیزاسیون در لایه‌های پایین‌تر و متراکم‌تر یونوسفر اتفاق می‌افتد. امواج رادیویی که با الکترون‌ها در این لایه تعامل دارند، به دلیل برخورد‌های مکرر که در محیط چگالی بالاتر یونوسفر رخ می‌دهد، انرژی خود را از دست می‌دهند و شفق قطبی را پدید می‌آورند.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی علوم فضایی و نجوم